Voorjaarsschoonmaak in huis en tuin

Waarom niet ook in het lichaam?

Met eenvoudige middelen de innerlijke klok instellen op de beginnende Kapha-tijd

Als het voorjaar in aantocht is, voelen we ons vaak slap, loom of lusteloos. We zijn moe, ongeconcentreerd en moedeloos en het is miserabel gesteld met de bloedsomloop. Deze symptomen, die bekendstaan als ‘voorjaarsmoeheid’, zijn niets anders dan een teveel aan Kapha, de dosha die van maart tot juni overheerst. In het ayurvedische tekstboek ‘Charaka Samhita’ wordt de invloed van de seizoenswisseling op ons gemoed als volgt uitgelegd: ‘In het voorjaar smelt door de warmte van de zon de Kapha die zich in de winter in het lichaam heeft opgestapeld. Dit kan een nadelige invloed hebben op de spijsverteringskracht en de stofwisseling, wat tot uiteenlopende klachten kan leiden.’

Mensen die gevoelig zijn voor weersinvloeden, kennen het: de weersveranderingen weerspiegelen precies de eigenschappen van de dosha Kapha: koud, nat, taai en zwaar. Hoewel het verlangen naar zonnestralen en hogere temperaturen groot is, hebben lichaam en geest nu de tijd nodig om zich op deze veranderingen in te stellen.

Blijf in balans

Om de innerlijke balans te bewaren, raden ayurvedische deskundigen voor de overgangsperiode naar het voorjaar een reinigingskuur aan. De natuur ontwaakt uit haar winterslaap – er is geen beter moment voor een ‘voorjaarsschoonmaak in het lichaam’. Bovendien is ons lichaam na de zware, voedzame kost van de afgelopen maanden dringend toe aan een totale opknapbeurt. In de winter is de spijsvertering in het algemeen actiever. Vanwege de kou buiten heeft het lichaam meer ‘brandstof’ nodig. Daardoor hebben we meer honger en meer zin in zoetigheid en stevige kost.

Als de dagen langer en lichter worden, zwakt het spijsverteringsvuur weer af. Zwaar en vet eten ligt nu vaak als een steen op de maag. Door de verandering van de stofwisseling is het lichaam niet meer in staat om dit eten optimaal te verwerken. Dit kan tot gevolg hebben dat stofwisselingsproducten en slakkenmateriaal – in de ayurveda ‘ama’ genoemd (zie toelichting) – zich ophopen, waardoor weefsels beschadigd raken, de innerlijke balans van het lichaam wordt verstoord en moeheid, futloosheid, onpasselijkheid of gewichtsproblemen kunnen ontstaan.

Overstap op lichte voeding

Om typische ‘voorjaarsklachten’ te voorkomen, raadt Maharishi Ayurveda aan om in de Kapha-tijd over te stappen op licht verteerbare voeding. Geef dan voorrang aan voedingsmiddelen die bevorderlijk zijn voor de spijsvertering, zoals basmatirijst, chapati’s, lichte soepen, verse salades als bijgerecht en groenten zoals radijs, courgette, venkel of bloemkool. Rijp fruit, zoete vruchtensappen en granen zoals gierst en gerst bevatten veel in water oplosbare stoffen die goed zijn voor de ontslakking en de afvoer van ama (zie toelichting). Bij het op smaak brengen van de gerechten mag daarentegen best wat meer worden gebruikt. Scherpe, verwarmende kruiden zoals gember, koriander, komijn, geelwortel, peper of de Kapha-churna zijn Kapha-harmoniserend en stimuleren de spijsvertering. Speciale voedingssupplementen met ayurvedische kruiden leveren essentiële voedingsstoffen en ondersteunen de spijsvertering en ontslakking. Voldoende inname van vocht en een drinkkuur met warm water helpen ook om opgehoopt slakkenmateriaal te verwijderen (zie toelichting).

Actief het voorjaar in

Regelmatige lichaamsbeweging in de open lucht is niet alleen leuk, maar bevordert ook het welzijn. Of het nu gaat om nordic walking, joggen, fietsen, wandelen of badminton, belangrijk is dat u zich niet uitput. De ayurvedische vuistregel luidt dat 50% van de maximale belasting niet mag worden overschreden. Zodra u zwaar ademt of veel zweet, moet u een stapje terugdoen of ophouden. Kleine tip: wie zich overdag regelmatig slaperig voelt, moet niet op bed gaan liggen, maar kan beter een half uur lang een stevige wandeling maken. Dit geeft nieuwe energie.

De huid als spiegel

De voortdurende afwisseling van kou en droge verwarmingslucht heeft haar sporen achtergelaten. Ook uw huid heeft baat bij Kapha-harmoniserende maatregelen en veel frisse lucht. De huid heeft wellicht een minder gezonde uitstraling en voelt misschien droog en broos aan. Met lichte voeding en de juiste verzorging kan de huid zich echter weer snel herstellen. Door ayurvedische droge massages en verfrissende peelings, bijvoorbeeld met Maharishi Peeling Gel, wordt de doorbloeding verbeterd en worden afgestorven huidcellen op zachte wijze verwijderd. Breng vervolgens een verzorgend gezichtsmasker en een rijke crème aan voor een gezonde, gladde huid.

Overigens: een oliemassage, gevolgd door een warm bad, biedt ontspanning en helpt om toxinen uit het lichaam te verwijderen. Een goed boek of een gezellige avond met vrienden verdrijven stress en zorgen voor ontspanning voor de volgende dag.