Fit de lente door

Ayurveda, de eeuwenoude ‘wetenschap van een lang leven’, maakt het u gemakkelijk een goede gezondheid te handhaven en eventueel te verbeteren. Zij brengt de vele duizenden factoren die onze gezondheid beïnvloeden terug tot drie grondbeginselen. Deze principes zijn in de gehele natuur werkzaam en bevinden zich ook in ons lichaam en in onze geest. In het Sanskriet worden deze principes ‘dosha’s’ genoemd.

Zijn deze drie dosha’s – Vata, Pitta en Kapha – elk individueel in evenwicht, dan voelt u zich prettig en geniet u een uitstekende gezondheid.

Er zijn veel factoren die het evenwicht van de dosha’s beïnvloeden – bijvoorbeeld onze dagelijkse routine, onze voeding en de jaargetijden. De tips die wij hier aandragen, moeten u helpen vooral in het voorjaar uw innerlijk evenwicht te handhaven. Het gaat daarbij niet om het strikt opvolgen van de adviezen, want het uitdrukkelijk doel van ayurveda is uw welzijn te verhogen en uw gezondheid te verbeteren. Hierbij mag u ook rustig wat ‘experimenteren’.

In de ‘Charak Samhita’ het klassieke ayurvedische leerboek, wordt de invloed van de natuur in de lente als volgt beschreven: “In het voorjaar wordt door de warmte van de zon de in de winter opgehoopte Kapha in het lichaam vloeibaar gemaakt. Daardoor kunnen de spijsverteringskracht en de stofwisseling worden beïnvloed en kunnen vele klachten ontstaan”. De Kapha-dosha heeft de eigenschappen ‘koud’, ‘vloeibaar’, ‘zwaar’ en ‘zacht’. Daarom hebben bijvoorbeeld veel mensen in het voorjaar een paar dagen een ‘loopneus’ (vloeibaar, zacht) en een duf, zwaar hoofd. Ook de voorjaarsmoeheid is niets anders dan een teveel aan Kapha. Om eventuele onaangenaamheden te voorkomen, adviseert ayurveda tegen het einde van de winter natuurlijke, holistische maatregelen te nemen om Kapha te verminderen.

Voeding

Belangrijk is nu een lichte voeding en versterking van de spijsverteringskracht

Ontbijt

Allereerst is een licht ontbijt nodig, want ’s ochtends is de spijsverteringskracht (agni) nog niet zo sterk. Een te zwaar ontbijt kan door het lichaam niet volledig worden verteerd. Er ontstaan onvolledig verteerde stofwisselingsproducten, zogenaamde stofwisselingsslakken (ama - zie toelichting), die zich met de tijd in het lichaam ophopen en daardoor zijn functioneren bemoeilijken.

Let op de kracht van uw spijsvertering! Goede dranken om de spijsvertering en de stofwisseling in de ochtend te activeren zijn bijvoorbeeld Kapha-thee of heet gemberwater met een beetje citroen en honing. Belangrijk: voeg de honing pas toe wanneer de thee tot beneden 40° C is afgekoeld. Honing moet niet worden verhit, omdat hij anders volgens ayurveda in stofwisselingsslakken (ama - zie toelichting) wordt omgezet.

Het recept van gemberwater: 2 – 3 schijfjes verse gember (of een halve theelepel gemalen gember) in 1/2 liter water koken, ongeveer 10 minuten laten trekken en de gember eruit halen. U kunt het water in een thermosfles bewaren en verdeeld over de dag drinken. Op die manier wordt de kracht van de spijsvertering bijzonder goed versterkt. Het helpt het lichaam het voedsel beter te benutten en de slakken (ama - zie toelichting) af te voeren.

Middageten

Een paar kleine stukjes gember met een beetje citroensap en een snufje zout ongeveer 15 minuten voor het middageten ondersteunen de spijsvertering. Of neem een uur voor of na het eten Digest Plus-thee.

De hoofdmaaltijd kunt u het best ’s middags gebruiken, omdat de spijsverteringskracht dan het grootst is.

Kent u lassi? Een drank die bijzonder geschikt is bij het middageten! Deze heerlijke, verfrissende yoghurtdrank, die in India overal bekend en geliefd is, helpt het voedsel beter te verteren. Lassi kan op veel verschillende manieren worden bereid: een goede kwaliteit natuuryoghurt met lauwwarm water vermengen (1 deel yoghurt en 3-4 delen water). Voor zoete lassi kunt u behalve een beetje rietsuiker bijvoorbeeld gember, kardamom en kaneel of rozenwater toevoegen. Bijzonder lekker is ook lassi met Almond Drink! Voor een zoute lassi variant neemt u bijvoorbeeld gemalen komijn. koriander, geelwortel, gember en een beetje zout.

Avondeten

Het avondeten moet niet te laat worden gebruikt en moet licht en – indien mogelijk – warm zijn. Behalve groente- of rijstsoep is bijvoorbeeld een lichte mungbonensoep zeer geschikt (gele mungbonen ongeveer drie kwartier laten koken, totdat de mungbonen uit elkaar vallen; niet te dik maken, want anders is de soep te zwaar verteerbaar). Deze soep wordt ook daal genoemd en is een belangrijke leverancier van eiwitten voor de vegetariër!

Maharishi Ayurveda voedingssupplementen

Voedingssupplementen spelen in ayurveda een belangrijke rol, omdat ze de voeding op een zinvolle wijze kunnen aanvullen. Het geheim van hun bijzondere eigenschappen ligt in de combinatie van de verschillende ingrediënten, die elkaar aanvullen en versterken. Met het voedingssupplement Digest Speciaal kunt u uw spijsverteringskracht en uw stofwisseling ondersteunen. Vóór het slapengaan heeft het voedingssupplemen Triphala Plus een positieve invloed op de stofwisseling en ondersteunt het het lichaam bij de verbranding en de afscheiding van stofwisselingsslakken (ama - zie toelichting).

Nog enkele algemene tips voor het voorjaar

Nog enkele algemene tips voor het voorjaar Eet slechts wanneer u werkelijk honger heeft. Eet niet tussen de maaltijden door en neem in plaats daarvan liever vers geperst vruchtensap of zoet, rijp fruit. Eet pas wanneer de laatste maaltijd volledig verteerd is (na ongeveer 3 – 5 uren). Het voedsel goed kruiden, vooral met gember, peper en het kruidenmengsel Kapha-Churna, want kruiden stimuleren de spijsvertering.

Geef de voorkeur aan basmatirijst, chapati’s (dun, ongedesemd brood van tarwemeel), asperges, lichte groentesoepen, verse salades (in kleine hoeveelheden als bijgerecht), mungbonen in de vorm van een lichte soep (daal), verse tuinkruiden, saffraan, rijp en licht fruit zoals appels, peren, aardbeien, druiven en geweekte rozijnen.

Gebruik minder koude dranken en koud voedsel, zwaar, gebraden, vet en gefrituurd voedsel, rauwkost, rauwe graanmuesli, kaas, kwark, zoetigheden en bananen. Niet-vegetariërs wordt aangeraden het eten van vlees te beperken en ieder geval geen varkens- en rundvlees te gebruiken.

Routine van alledag

Regelmatig sporten in het voorjaar is belangrijk. Kies een sport die u ligt, maar vermijd overbelasting altijd! De ayurvedische regel die hier geldt, is om tot 50 % van uw maximale belasting te gaan. Wanneer uw ademhaling zwaar begint te worden, of u gaat sterk transpireren, zou u het rustiger aan moeten doen of stoppen. Liever vaker en met mate, dan andersom, is hier het motto. (klik hier voor meer informatie over het thema ayurveda en sport)

Bij alle activiteiten buiten is het niet goed te proberen het lang verwachte warme weer met al te lichte kleding tevoorschijn te willen roepen. Wanneer er weer warme en zonnige dagen komen, helpt met mate zonnebaden – vooral vóór de middag – om de Kapha-dosha te verminderen en het gevoel van welzijn te verhogen.

Slapen overdag is af te raden. Wanneer u zich in het voorjaar slaperig voelt, adviseert ayurveda in plaats van slapen een wandeling van een half uur in de frisse lucht en in een behoorlijk tempo.

Kapha-dosha is op bepaalde tijden in de hele natuur dominerend en werkt dan kalmerend, maar niet oppeppend. Het gaat hier om de tijd tussen 6 en 10 uur en tussen 18 en 22 uur. Daarom adviseert ayurveda tegen 22 uur te gaan slapen en vóór of kort na 6 uur op te staan. Dan begint u enthousiast aan een nieuwe dag!

Elke ochtend twee of drie druppels Nasya-olie – een samenstelling van veel ondersteunende kruiden en oliën - in elk neusgat behoort volgens ayurveda tot de dagelijkse routine. U verzorgt daarmee de neushuid en houdt ze soepel. Voor een volledige mondverzorging adviseert ayurveda bij het tandenpoetsen ook het reinigen van de tong met een tongschraper. Speciaal voor de iets ‘vollere’ mensen heeft een ochtendmassage met een Garshan zijden handschoen een positieve uitwerking. Het is heel eenvoudig te doen, werkt stimulerend op het bindweefsel, de doorbloeding en vermindert Kapha-dosha.

Ook diepe innerlijke rust en ontspanning zijn voor de gezondheid belangrijk. Beweeg veel in de frisse lucht en geniet van de ontwakende natuur. De ontspanningstechniek Transcendente Meditatie (TM) – een eeuwenoude bewustzijnstechniek van de Indiase vedische beschaving – biedt een eenvoudige, moeiteloze en tegelijk uiterst effectieve weg tot ontspanning en regeneratie.

In de vedische traditie van de Maharishi Gandharva-Veda bestaat er speciale muziek, die vooral in het voorjaar een zeer harmoniserende uitwerking op lichaam en geest uitoefent.

Maharishi Ayurveda-kuren

Vooral het voorjaar is bijzonder geschikt voor een ayurvedische reinigingsbehandeling (panchakarma), zoals deze in de Maharishi gezondheidscentra wordt gedaan. Ze helpt in het begin van een nieuw jaargetijde het lichaam van opgehoopte slakken (ama - zie toelichting) te bevrijden en de lichamelijke en geestelijke gesteldheid te verbeteren.