We hebben het zelf in de hand.

Wereldwijd 25.000 consultaties, meer dan 1.000 opgeleide artsen, ruim 500 seminars, workshops en conferenties – zoveel ongeëvenaarde ervaring bezit vaidya Palakurthi Manohar, ayurvedisch expert.

De hele natuur pulseert in het ritme van de jaargetijden, in de wisseling van dag en nacht en van worden naar vergaan. Van maart tot juni is het structuurbiedende principe van de Kapha-energie in werking: Om ons heen schiet van alles uit de grond en begint te groeien. In de ‘Charaka Samhita’, het klassieke ayurvedische tekstboek, wordt de invloed van de natuur in de lente als volgt beschreven: ‘In het voorjaar smelt door de warmte van de zon de Kapha die zich in de winter heeft opgestapeld in het lichaam.’

Maar hoe ontstaat eigenlijk een verhoogde Kapha en wat betekent dat?

Vaidya Manohar:

„Het voorjaar wordt door Kapha gedomineerd. Waarom door Kapha? Juist nu is het ayurvedische jaargetijde ’Sishir’ voorbij. Het koude weer van de laatste winterse weken heeft zijn invloed op de stofwisseling gehad. De spijsvertering wordt sterker en de meeste mensen eten in deze tijd meer – en dikwijls zwaarder en zoeter.

Dat betekent dat er bij aanvang van de lente veel innerlijk Kapha in het organisme is opgehoopt. Wanneer de dagen dan lichter en warmer worden, doen de zonnestralen het Kapha in het lichaam “smelten” en is het sterker merkbaar. Nu wreekt zich elk teveel. Dat is de reden dat bij de verschillende mensentypen allerlei klachten kunnen ontstaan. Het is de tijd van de allergieën en verkoudheden, van hoesten en slijm, van spijsverteringsklachten en andere Kapha-ongemakken. De zogenaamde voorjaarsmoeheid is er slechts een gevolg van. Wanneer we de Kaphasymptomen niet tegengaan, wanneer deze onze slaap verstoren, dan ligt vermoeidheid op de loer. Voorjaarsmoeheid is dus geen lentesymptoom, maar een nawerking van verwaarloosde Kapha-storingen en ons gedrag gedurende de winter.“

De innerlijke klok bijstellen.

Hoe kan iemand een teveel aan Kapha vaststellen en welke adviezen kan ayurveda voor elk type geven?

Vaidya Manohar:

„Vata en Pitta types die er in de winter in slagen een goede dagelijkse routine aan te houden, zullen niet per se aan een ophoping van Kapha in het voorjaar lijden. Maar mensen met een dominante Kapha-constitutie kunnen eventueel, zelfs wanneer ze in de winter een goede dagelijkse routine onderhouden, in het voorjaar met Kapha-problemen te maken krijgen“

Daarom adviseer ik aan drie dingen bijzondere aandacht te schenken: dagelijkse routine, voeding, hulp van ayurvedische voedingssupplementen.

Vaidyatips voor de dagelijkse routine

• „Probeer beslist voor zes uur op te staan. Wie in de Kapha-tijd tussen zes en tien uur nog slaapt, gaat zich traag, zwaar en suf voelen. De neus kan verstopt raken en vermoeidheidsverschijnselen kunnen zelfs nog erger worden. Ga op zijn laatst om tien uur naar bed.“
• „Gebruik tussen de middag de dagelijkse hoofdmaaltijd en neem vroeg op de avond een heerlijke soep. Daardoor wordt het organisme niet belast en u slaapt veel beter.“
• „Neem voldoende beweging! Dat is in het voorjaar uiterst belangrijk. Yoga past uitstekend bij Vatadominante types. Pitta-types kunnen met mate sport bedrijven. Wanneer u een Kapha-type bent mag u zich gerust inspannen. Dat is goed voor u.“

Vaidyatips voor de voeding

• „Wanneer u het in de winter opgehoopte Kapha wilt verminderen moet u rekening houden met uw dosha-type, want de adviezen zijn niet voor iedereen hetzelfde.“
• „Voor Vata- of Pitta-types is een lichte kalmering van de Kapha-dosha voldoende. U hoeft niets achterwege te laten dat anders ook goed voor u is. U kunt uw voedsel kruiden met een beetje Kapha-Churna, maar overdrijf het niet. Vooral mensen met een groot Pitta-gehalte zouden hun Pitta-dosha nog meer verhogen, wanneer ze nu te veel kruiden en specerijen gebruiken.“
• „Bent u een Kapha-type? Dan kunt u nu veel en scherpe kruiden gebruiken. Dat is bevorderlijk voor de spijsvertering. Uw voedingspatroon moet veel verse, groene en vezelrijke groente met wat chapatti bevatten. Bijzonder geschikt zijn ook peultjes, broccoli, bloemkool en andere koolsoorten, bladgroente als spinazie, snijbiet, rucola of witlof. Dat kunt u aanvullen met kleine hoeveelheden speciale graansoorten (ongeveer in de verhouding 1:4), bijv. gerst, quinoa, gierst, rogge of amarant. De smaakrichtingen scherp, bitter en wrang brengen Kapha prima in evenwicht.“
• „Veel mensen hebben nu trek in frisse salades en rauwkost. Dat is goed voor Pitta-types met een sterke spijsvertering. Maar zelfs dan adviseer ik slechts kleine hoeveelheden met een dressing die citroensap en een beetje zwarte peper moet bevatten. Gestoofd of licht gesmoord zijn alle gerechten veel lichter te verteren en dat is nu erg belangrijk.“
• „Ik wil nog een opmerking over kruiden en specerijen maken. Wanneer u neigt naar Pittahuidproblemen, zoals geïrriteerde, gevoelige of rood wordende huid, dan kunt u beter de kruiden en specerijen die Kapha sterk verminderen, zoals gember, zwarte peper, asafoetida, knoflook, geelwortel en komijn, achterwege laten.“
• „Wanneer de Kapha-dosha is toegenomen, hebt u vooral baat bij gember, geelwortel en tulsi.“
• „Wanneer het buiten vochtig en koud en onbehaaglijk is adviseer ik het volgende: Zet een grote kan Gentle Breath-thee en voeg 3-6 tl Prana Siroop toe. Wanneer u deze thee door de dag heen drinkt geeft hij een gevoel van lichtheid en frisheid.“
• „Doe een paar druppels ayurvedische munt-kruidenolie in kokend water. Op deze wijze kunnen de aroma’s zich zeer goed ontvouwen.“
• „Zorg dat u de ’Pastilles voor Frisse Adem’ altijd bij de hand hebt. Ze zijn bijzonder aangenaam wanneer de keel wat schraal is.“