Sommige verheugen zich op wandelingen door een besneeuwd landschap in de koude winterlucht, anderen genieten van gezellige avonden met kaarslicht en een lekker warm openhaardvuur. Het koude jaargetijde met zijn lange, donkere avonden heeft veel verleidelijke aspecten. Maar terwijl sommigen zich verheugen op de koelende frisheid van de naderende winter, missen anderen het licht, de kleuren en de lichtheid van de zomer.
Wat kunnen we vanuit ayurvedisch perspectief doen om op juiste wijze te genieten van het koude jaargetijde, ons welbehagen te vergroten en ons van binnenuit te laten stralen? Hierover hebben we twee internationaal bekende Maharishi Ayurveda-experts geïnterviewd en hun antwoorden en tips samengevat.
Onze ayurveda-experts
Robert Schneider, arts (links), F.A.C.C. (lid van de Amerikaanse cardiologenvereniging ACC), is arts, wetenschapper en pedagoog. Hij behoort tot de internationaal meest gerenommeerde experts van wetenschappelijke, natuurlijke methoden voor de preventie en behandeling van hartziekten, hoge bloeddruk, stress en andere cardiovasculaire risicofactoren.
Zijn meer dan 30-jarige onderzoek werd ondersteund door nationale gezondheidsinstanties (van het Ministerie van Volksgezondheid en Sociale Voorzieningen van de Verenigde Staten). De resultaten van zijn baanbrekende onderzoek verschenen in meer dan 1000 berichten in de pers, op de radio en televisie en meer dan 100 publicaties in medische vaktijdschriften.
Dr. Robert Schneider heeft als een van de eerste westerse artsen al vanaf 1984 kennis opgedaan van Maharishi Ayurveda en deze in de praktijk gebracht. Hij is directeur van het Instituut voor Natuurgeneeskunde en Preventie van de Maharishi University of Management, Iowa, USA en geeft ook les aan het Medical College Wiscounsin. Hij is de auteur van het boek ‘Total Heart Health’.
Vaidya Prathmesh Vyas (rechts) is veel lezers bekend van ‘Ayurveda in de nazomer’. De specialist voor ayurvedische polsdiagnoses heeft al meer dan 12.000 patiënten onderzocht in 15 landen over de hele wereld.
_________________________________
Welke invloed hebben de lange donkere avonden op ons vanuit ayurvedisch gezichtspunt?
Wanneer we kijken naar de cyclus van de seizoenen dan is de winter de tijd waar we ons meer kunnen terugtrekken van onze externe activiteiten. We hebben tijd om te reflecteren en meer onze innerlijke kracht te vinden, die de basis vormt van al onze activiteiten en ons in een toestand van rust en helderheid brengt.
Welke sfeer raadt ayurveda ons aan, zodat we ons goed voelen en in balans zijn?
Veel mensen steken intuïtief al kaarsen aan voor iets meer licht om ons heen. Zorg voor warmte en behaaglijkheid, bijvoorbeeld door een openhaardvuur of het aansteken van lekker geurende wierookstokjes. Degene van wie zijn ziel bezwaard wordt door de donkere tijd, hebben baat bij een kleurrijke omgeving of een wandeling bij zonsopgang. Indien mogelijk kunt u zelfs twee weken vakantie inplannen op een zonnige plek. Maar, niet iedereen voelt zich niet goed in de winter. Mensen met een Pitta-constitutie vinden het koele jaargetijde vaak juist heel aangenaam.
Wat zouden we volgens ayurveda in de winter het beste kunnen doen?
In ayurveda wordt meditatie, yoga en de dagelijkse abhyanga, de ayurvedische oliemassage, aanbevolen. Een muziektherapie met vedische melodieën kan ons ook een lichter gevoel geven. Maar in de winter hebben we volgens ayurveda ook de meeste kracht. We mogen dus best iets meer aan sport doen, maar natuurlijk wel altijd in overeenkomst met ons eigen dosha-type.
Wat kunnen we vanuit ayurvedisch perspectief's winters het beste eten?
Nu zijn levensmiddelen en theeën goed die ons al door hun geur goed bevallen, waaronder bijvoorbeeld specerijen als kardemom, kruidnagels, kaneel, nootmuskaat, venkel. De traditie om in dit jaargetijde kerstgebak te maken dat veel specerijen bevat, is dus geen toeval. Het eten mag gerust iets meer ghi of olie bevatten en ook wat hartiger en voedzamer zijn, want in de winter is onze spijsverteringskracht normaal gesproken sterker dan in de andere jaargetijden.
Waarom is de aandacht voor de spijsvertering zo belangrijk bij ayurveda?
Bij een gezonde en complete spijsvertering ontstaat ‘ojas’, dat door de ayurveda wordt gezien als het fi jnste stofwisselingsproduct in ons organisme. Ojas vormt de brug tussen bewustzijn en materie, tussen geest en lichaam, en het brengt de dosha‘s in balans. Bij een evenwichtig samenspel van de drie dosha‘s Vata, Pitta en Kapha maakt het lichaam neurohormonen en neurotransmitters aan. Hierdoor laat ojas ons van binnenuit stralen en geeft het ons enthousiasme, charisma, levensvreugde en balans. In de Asthanga-Hridaya, een van de belangrijkste ayurvedische leerboeken staat dat ojas ‘in het hart woont en door het hele lichaam trekt’. Het leven wordt levendiger door ojas.
Wat kunnen we in het naderende koude jaargetijde nog meer doen om ojas te vergroten?
De zogenoemde gedragsrasayana‘s zijn heel waardevol: Medeleven, gevoelens van vrede voor anderen en voor onszelf. Wees gelaten, vermijd gevoelens als ergernis en overbelasting en vind een goede balans tussen rust en activiteit. Onze voeding zou ‘satvisch’ moeten zijn, dus vers en evenwichtig, zodat onze positieve geestelijke eigenschappen worden versterkt. We kunnen ook inspirerende teksten lezen en in overeenkomst zijn met onze religies en tradities. Meditatie en yoga verlichten ons, evenals het samenzijn met onze ouders en vrienden. Kortom: Alles wat ons lichamelijke en emotionele hart voedt, is goed voor ons.
's Winters, bijvoorbeeld rond Kerst, geven veel mensen cadeaus aan hun naasten en hulp aan behoeftigen. Welke invloed heeft het ‘geven’ op ons?
De ayurvedische teksten zeggen, dat ook het ‘geven’ deel uitmaakt van de gedragsrasayana‘s. In de oudste taal van de mensheid, het Sanskriet, begint het woord geschenk met ‘Da’ (daan=geven) en betekent ‘groot’. Het geschenk staat symbool voor het vermogen om te geven en te delen. Geven is een vorm van liefde en respect, en dat verwarmt het hart.