Kampt u met overtollige kilo’s en kost het u moeite een tevreden gewicht te bereiken of behouden? Daarin staat u zeker niet alleen!
Het beste wat u kunt doen om mislukte dieetpogingen en het continue jojo-effect achter u te laten, is (opnieuw) te ontdekken hoe uw lichaam van nature hoort aan te voelen en zo uw gewicht weer in balans te brengen. We laten u zien hoe de eeuwenoude overgeleverde kennis van ayurveda u kan helpen een tevreden gewicht te bereiken én behouden.
Wat is het ideale gewicht?
Vanuit ayurvedisch oogpunt hangt het ideale lichaamsgewicht niet alleen af van leeftijd, geslacht en lengte. Ieder mens is uniek en heeft een geheel eigen postuur en stofwisseling om rekening mee te houden. Dit komt binnen ayurveda tot uiting in de verschillende dosha-types.
Mensen met een zeer uitgesproken Vata-dosha zijn waarschijnlijk lichter gebouwd en komen ook niet zo snel aan. Ze kunnen lang en slank, en mogelijk zelfs wat dunner zijn.
Pitta-types hebben over het algemeen een gemiddeld postuur. Mensen met een uitgesproken Kapha-dosha zijn daarentegen eerder wat zwaarder gebouwd. Ze kunnen dus van nature iets meer lichaamsgewicht hebben, zonder dik te zijn.
Om erachter te komen welk lichaamsgewicht voor u ideaal is, is het daarom goed allereerst meer inzicht te krijgen in uw eigen dosha-type.
Balans als sleutel naar een tevreden gewicht
De sleutel naar een ideaal of uitgebalanceerd gewicht is uw lichaamsgewicht in balans – en niet alleen onder controle – te houden. En daarvoor zult u in de eerste plaats uzelf en uw balans moeten leren kennen.
Als u een Kapha-type en van nature wat zwaarder gebouwd bent, ligt uw tevreden gewicht vermoedelijk iets hoger en mag u gerust wat meer wegen. Dat is helemaal niet erg. In tegendeel zelfs: als u tegen uw eigen natuur in zou proberen af te vallen, zou dit uw stofwisseling – uw fysiologie – kunnen verstoren.
Voor Vata-types is bij gewichtstoename echter wel wat meer voorzichtigheid geboden. Mocht u als Vata-type aankomen, is het dan ook belangrijk goed te letten op wat u eet, welke voedingsmiddelen u met elkaar combineert en hoe u leeft. Op deze manier herstelt u eenvoudig de balans en keert u vanzelf terug naar uw ideale gewicht.
Het gaat er dus niet zozeer om het gewicht onder controle te houden, maar om de juiste balans te vinden —
en dat altijd in overeenstemming met onze constitutie en ons dosha-type.
Hoe kan het lichaamsgewicht uit evenwicht raken?
Vaak ligt de oorzaak voor een disbalans in ons lichaamsgewicht in onze voeding: we eten te veel of eten dingen die niet goed voor ons zijn – veelal ook onbewust.
Bij vrouwen kan het ook goed een verandering in de hormoonhuishouding zijn, bijvoorbeeld na een zwangerschap, die het lichaamsgewicht uit evenwicht brengt. Een zwakke of overbelaste lever heeft eveneens impact op het hormoonstelsel. Een regelmatige (pols)diagnose en medische controles kunnen helpen dit soort dingen aan het licht te brengen.
Ook ‘pseudohonger’, of ‘valse’ honger, leidt vaak tot ongewenste gewichtstoename. ‘Pseudohonger’ is geen fysiologische behoefte, dat wil zeggen dat ons lichaam als we dit soort honger ervaren eigenlijk geen voeding nodig heeft. De oorzaak is veelal psychisch van aard. U zou ‘pseudohonger’ kunnen kennen als het verlangen naar iets zoets of die onbedwingbare behoefte aan chocola... Vooral het snoepen en snacken in de avond leidt vaak tot overgewicht en maakt afvallen onnodig moeilijk.
In de context van ‘pseudohonger’ en ongunstige eetgewoonten is er een belangrijke rol weggelegd voor stress. Bij stress grijpen veel mensen graag naar chocola. En ook onze koffieconsumptie gaat vaak omhoog als we gestrest zijn. Dit vertraagt echter onze spijsvertering en stofwisseling, waardoor we sneller aankomen.
Hoe bereik ik mijn tevreden gewicht?
Volg de wetten van de natuur! Het is belangrijk ervoor te zorgen dat uw eetpatroon, dagelijkse routine, slaapgewoonten, mentale toestand, rust en stress etc. goed uitgebalanceerd en op uw eigen constitutie afgestemd zijn. Dat is de beste en eenvoudigste manier om terug te keren naar een tevreden gewicht.
Voeding
Eet op het juiste moment en laat u bij het combineren van voedingsmiddelen leiden door uw constitutie. Op onze website vindt u praktische voedingstips voor uw dosha-type en tal van heerlijke ayurvedische recepten.
Het drinken van warm tot heet water kan ook zeker geen kwaad. Er wordt binnen ayurveda veel waarde aan gehecht. Zeker wanneer u een ongunstige combinatie van voedingsmiddelen tot u heeft genomen, is het aan te bevelen ongeveer een uur na de maaltijd een kop warm water met kleine slokken tegelijk op te drinken. Daarmee ondersteunt u uw spijsvertering, uw stofwisseling en de reiniging van uw lichaam. Het helpt u een tevreden gewicht vast te houden of het – doordat u iets afvalt – (weer) te bereiken. Hoe u het water het beste bereidt en drinkt, is te lezen op onze website, of kijk ons Webinar over dit onderwerp.
Let er vooral ook goed op dat u niet te laat eet. Mocht u net voor het slapengaan trek krijgen, zou u een beker warme melk kunnen drinken. Doe dit echter alleen als u melk goed verdraagt. Er zijn veel mensen voor wie een beker warme melk rond bedtijd zeer goed werkt, maar bij sommigen kan het winderigheid veroorzaken. Als dat voor u geldt, kunt u melk in de avond beter laten staan. Het is daarom erg belangrijk dat u uw eigen lichaamstype kent.
Iets wat inmiddels zeer in trek is, is intermittent fasting of intervalvasten (langhanam). Ook binnen ayurveda wordt dit als uiterst effectief beschouwd. Bij deze vorm van vasten worden periodes (meestal zestien uur) van niets eten afgewisseld met periodes waarin men enkele maaltijden tot zich neemt. Dit ritme ondersteunt de reiniging van het lichaam, ontlast de spijsverteringsorganen – vooral de lever en alvleesklier – en helpt met afvallen. Houd bij intervalvasten altijd het ritme van de dag aan en eet uw hoofdmaaltijd tussen de middag (rond 12.00 uur). Dan is de spijsverteringskracht namelijk het sterkst.
Dagelijkse routine
De ayurvedische dagelijkse routine volgt het ritme van de natuur en vertelt ons wat de beste momenten zijn om op te staan en naar bed te gaan, om ons lichaam te reinigen en masseren (abhyanga), om te eten, voor beweging (bijv. yoga-asana’s), activiteit en ontspanning.
Daarbij is niet alleen van belang wat we eten, maar ook wanneer we dat doen. Als we van de ayurvedische dagelijkse routine afwijken en laat op de avond of zelfs ‘s nachts iets eten en in de ochtend tot 10.00 uur slapen, gaan we immers tegen de natuur in. Dat heeft een nadelige uitwerking op onze stofwisseling en we beginnen aan te komen. Studies hebben bevestigd dat mensen die van de nacht de dag maken, zeer laat naar bed gaan of zeer weinig slapen, sneller aankomen.
Als u daarentegen de aanbevelingen voor de ayurvedische dagelijkse routine opvolgt, leert de ervaring dat het gewicht weer met gemak in balans kan worden gebracht.
Stressbalans
Zoals u net al las, kan stress uw eetgedrag en uw gewicht negatief beïnvloeden. Is uw stressniveau echter goed in balans, krijgt u op de juiste momenten trek en kiest u voor goede voedingsmiddelen. Een regelmatige dagelijkse routine, yoga en ontspanningstechnieken als transcendente meditatie vormen een goede basis voor een optimale stressbalans.
Hormoonhuishouding
Voor vrouwen met een hormonale disbalans, zoals die vaak voorkomt na een zwangerschap en bevalling, is goede voeding, vers en warm eten, beweging en een passende dagelijkse routine zeer belangrijk. Absoluut aan te bevelen zijn specifieke yoga-asana’s (lichaamshoudingen) die de afgifte van hormonen door de eierstokken en hypofyse kunnen stimuleren en verbeteren.
Lever en stofwisseling
Voor mensen met een overbelaste lever is het belangrijk de lichaamseigen ontgifting te ondersteunen en goed op hun eetgewoonten te letten. Om het lichaam te ontlasten, beveelt ayurveda aan regelmatig warm water te drinken. Ook vasten met vloeistoffen (soep, fruit- en groentesap) – een of twee keer per week of om de tien dagen – blijkt hier te kunnen helpen. Bovendien wordt in de ayurvedische geschriften gewezen op enkele traditionele recepturen op basis van kruiden en/of vruchten.
| Zes ayurvedische tips voor een evenwichtig gewicht |
|
Interessante links
Dosha-types
- Naar de dosha-test
- Naar de webinar-opname op YouTube (11:45 min.)
De passende voeding voor ieder dosha-type
- Naar het artikel
- Naar de webinar-opname op YouTube (11:50 min)
Vasten
Intervalvasten vanuit ayurvedisch oogpunt
- Naar de webinar-opname op YouTube (11:18 min)
Het belang van warm water volgens ayurveda
- Naar het artikel
- Naar de webinar-opname op YouTube (6:58 min)
Dagelijkse routine volgens ayurveda
- Naar het artikel
- Naar de webinar-opname op YouTube (17:36 min)
Abhyanga – ayurvedische oliemassage
- Naar het artikel
- Naar de webinar-opname op YouTube (15:04 min)
We wensen u veel succes bij het bereiken en behouden van uw tevreden gewicht.
Het team van Maharishi Ayurveda Europe
Dankwoord
Hartelijk dank aan onze ayurvedische experts dr. Richa Shrivastava en vaidya Saurabh Sharma voor hun deskundige ondersteuning!
Dr. Richa Shrivastava
Vaidya Saurabh Sharma
