Ayurveda voor vrouwen – de beste tips voor alle levensfasen

Het lichaam van een vrouw krijgt in verschillende levensfasen heel wat te verduren en hormonale invloeden door menstruatiecyclus, zwangerschap en menopauze kunnen een aanslag zijn op het lichaam.

Hoe kan ayurveda vrouwen helpen om optimaal te genieten van het ‘vrouw-zijn’ en in alle fasen van hun leven optimisme, welzijn, blijdschap en levensvreugde te ervaren?

In deze blogpost leest u welke dosha's impact hebben op uw kindertijd, jeugd en ouderdom, hoe uw dosha-type reageert op hormonale veranderingen en welke levensfase vooral van betekenis is voor uw gezondheid. Daarnaast krijgt u de meest waardevolle ayurvedische tips voor alle levensfasen.

Vrouwen – oorsprong van het leven

In India, bij ons in Europa en eigenlijk over de hele wereld staan vrouwen voor liefde, kracht, geven en voor de oorsprong van het leven. Allemaal zijn we door een vrouw op deze wereld gezet.

Door de jaren heen krijgt een vrouwenlichaam als gevolg van talrijke hormonale veranderingen, tijdens puberteit, zwangerschap, kraamtijd en menopauze, veel meer te verduren dan het lichaam van de man, die redelijk evenwichtig de verschillende levensfasen doorloopt.

Vandaar dat het voor vrouwen des te belangrijker is hun gezondheid goed in acht te nemen en hun lichaam in elke fase van hun leven zo optimaal mogelijk te ondersteunen.

We geven u in dit artikel handige tips en suggesties om u op weg te helpen. Lees gauw verder en ontdek hoe ayurveda u een leven lang kan ondersteunen!

Een leven vol veranderingen

Kindertijd & jeugd

De kindertijd wordt gedomineerd door Kapha. In deze tijd van opbouw en groei heeft ons lichaam bijzonder veel voeding, energie, eiwitten en vitamines nodig.

Bij meisjes neemt de behoefte aan voedingsstoffen – en dan vooral ijzer – vanaf hun eerste menstruatie verder toe. En daarmee wordt het alleen maar belangrijker het lichaam zo optimaal mogelijk te ondersteunen.

Goede voeding zorgt voor een betere opname van voedingsstoffen, helpt bloedarmoede te voorkomen en draagt bij aan de vorming van de dhatu’s (lichaamsweefsels).

Voor jonge vrouwen is het zeer aan te bevelen regelmatig ijzerrijke voedingsmiddelen als groene bladgroenten, tomaten, aubergines, broccoli en courgette te eten. En bovendien raden we als aanvulling de Ayurvedische IJzerrasayana van Maharishi Ayurveda^® aan.

De volwassen vrouw

Met het bereiken van de volwassen leeftijd begint de Pitta-fase van het leven. Dit is de periode waarin voor vrouwen het merendeel van de hormonale veranderingen plaatsvindt. Vandaar dat het juist in deze levensfase van groot belang is dat u zich niet alleen om anderen maar ook goed om uzelf bekommert en uw eigen harmonieuze evenwicht bewaakt.

Verstoringen in de hormoonbalans kunnen in deze fase van het leven leiden tot uiteenlopende menstruatieklachten, waaronder amenorroe (uitblijvende menstruatie), hematocolpos (menstruatiesymptomen zonder bloeding), grote tussenpozen tussen menstruaties, een onregelmatige of langere cyclus of verminderde vruchtbaarheid. Bij andere vrouwen uit een disbalans zich in een zeer hevige en/of pijnlijke menstruatie of meer vaginale afscheiding (leukorroe).

Ayurveda beveelt in elk van deze situaties aan te zorgen voor een uitgebalanceerd voedingspatroon, en daarnaast ook de spijsvertering, een gezonde, evenwichtige levensstijl en de juiste hygiëne in acht te nemen. Zeer waardevolle voedingsmiddelen voor vrouwen zijn bijvoorbeeld avocado’s, courgette, broccoli, veel groene bladgroenten, tomaten en rode bieten. Houd echter bij wat u kiest wel altijd goed rekening met uw eigen constitutietype.

In aanvulling op een goede voeding is voor alle volwassen vrouwen (behalve tijdens de zwangerschap) de Vrouwen-Rasayana aan te bevelen, een ondersteunend supplement met een unieke combinatie van ayurvedische kruiden.

En tot slot kunnen ook regelmatige (yoga-)asana’s, meditatie en een evenwichtige levensstijl bijdragen aan een zo soepel en onbezorgd mogelijk verloop van de Pitta-levensfase.

Voedingstips: het beste voor Vata-, Pitta- en Kapha-vrouwen

Vata-type

Vrouwen met een uitgesproken Vata-dosha en bijbehorende wisselende agni (spijsverteringsvuur, zie de belangrijke productaanwijzing)) hebben meer aanleg voor winderigheid en verstoppingen. Als Vata-type doet u er goed aan lichte maaltijden met iets kortere tussenpozen tot u te nemen en droge voedingsmiddelen, salades en bonen te mijden. Verder wordt aangeraden regelmatig gebruik te maken van specerijen en kruidenmengsels die de spijsvertering stimuleren en bijdragen aan een betere eetlust, verzadiging en smaak.

Pitta-type

Bij vrouwen met een constitutie (Prakriti) waarin Pitta overheerst, komen hevigere menstruaties vaker voor.

Mijd als Pitta-type scherp gekruide gerechten, rood vlees en citrusvruchten, aangezien deze het element vuur aanwakkeren. Wees eveneens voorzichtig met paprika en zout. Lichte en licht verteerbare gerechten zijn voor u ideaal. Kook waar mogelijk zelf, in plaats van eten te bestellen of het kant-en-klaar te kopen.

De Ayurvedische IJzerrasayana is een goede bron van ijzer en kan voor u zeer waardevol zijn.

Kapha-type

Vrouwen bij wie Kapha overheerst hebben vaker te maken met lichte of onregelmatige menstruaties, wat zou kunnen wijzen op een blokkade van de fijne lichaamskanalen. Hier is het belangrijk al vroeg zorg te dragen voor een goede reiniging en afvoer. Als Kapha-type kunt u beter geen restjes eten en ook voedingsmiddelen mijden die Kapha in het lichaam doen toenemen, zoals komkommer of meloen. Wees eveneens terughoudend met melk en kaas. U zou melk eventueel kunnen vervangen door wat rijst- of amandelmelk.

In de volgende tabel zetten we de belangrijkste tips voor ieder dosha-type voor u op een rij.

Spannende maanden: de zwangerschap

De zwangerschap en het moederschap zijn in het leven van een vrouw zeer waardevolle periodes, die echter ook gepaard gaan met sterke hormonale veranderingen. Wanneer tijdens de zwangerschap wordt gezorgd voor meer ontspanning en de juiste voeding, zal dit zowel moeder als baby goed doen.

Interessant om te weten:

• Maaltijden die de Pitta-dosha verhogen, kunnen de bloedstroom – ook naar de foetus – stimuleren.
• Vata-verhogende voedingsmiddelen kunnen een opgezette buik veroorzaken. Bij enkele vrouwen kan dit leiden tot lichte onpasselijkheid of zelfs pijn in de buik.
• Gerechten die hoog zijn in Kapha kunnen ervoor zorgen dat de baby langzamer beweegt.

Eet liever geen restjes en sterk gekruide gerechten, en kies liefst voor vers gekookte maaltijden en verse vruchten. Het is belangrijk dat u altijd voldoende fruit tot u neemt. Probeer zo regelmatig mogelijk en niet te laat te eten, en bij voorkeur in kleinere porties. Dit kan helpen om winderigheid en een opgezette buik te voorkomen.

Met een goede dagelijkse routine en een voedzaam en gezond eetpatroon (rijk aan voedingsvezels en laag in koolhydraten) met veel groene bladgroenten, vers fruit en voldoende vitamines en mineralen ondersteunt u uw gezondheid en brengt u bovendien de dosha’s in evenwicht.

Voor aanvullende ondersteuning zijn de ayurvedische voedingssupplementen Calcio Care en de Ayurvedische IJzerrasayana zeer geschikt.

De belangrijke tijd na de zwangerschap

Na een zwangerschap is er sprake van een aanzienlijk verhoogde Vata-dosha. Veel vrouwen voelen zich in deze periode erg moe en lichamelijk verzwakt.

Terwijl de druk in de buik na de bevalling afneemt, neemt Vata toe. Abhyanga wordt binnen ayurveda gezien als de beste en eenvoudigste methode om Vata weer in balans te brengen. In India is deze zelfmassage met olie voor iedere vrouw een vast ritueel. Het zou u juist in deze periode erg goed kunnen doen om uzelf elke dag te verwennen met een zelfmassage.

Regelmatig wat tijd nemen voor enkele rustige (yoga-)asana’s en meditatie kan u de kracht geven die uw nieuwe rol van u verlangt. Goed letten op uw voeding is ook in deze periode van essentieel belang. Juist nu is het zaak uzelf in acht te nemen en de balans te bewaren, zodat u goed voor uw baby kunt zorgen.

Overgang

Vanuit ayurvedisch oogpunt luidt de overgang de Vata-tijd van het leven in.

Elke gezonde vrouw zal uiteindelijk in deze fase terechtkomen. De overgang gaat gepaard met sterke hormonale veranderingen die zich bij elke vrouw anders uiten. Deze periode kan redelijk rustig verlopen, maar vaak ook zeer zwaar zijn.

Dingen als opvliegers, stemmingswisselingen, pijn in het lichaam, verstopping, hoofdpijn, overmatig zweten, ontstekingen, slapeloosheid, angst en depressie kunnen uw welzijn flink verstoren. Ayurveda biedt verscheidene mogelijkheden om deze bijzondere levensfase, die binnen ayurveda ook graag de ‘gouden’ tijd in het leven van een vrouw wordt genoemd, zo aangenaam mogelijk te maken. Ook nu zullen yoga-asana’s en meditatie, de juiste voeding en een goede dagelijkse routine daar zeker aan bijdragen.

En net als na de zwangerschap is de zelfmassage, of abhyanga, ook tijdens de overgang ontzettend waardevol. Verwen lichaam en ziel liefst elke dag met een heerlijke oliemassage en geniet van de weldadige geuren van de puur natuurlijke ayurvedische oliën op uw huid.

Zeer geschikte voedingssupplementen voor deze ‘gouden jaren’ zijn Golden Transition I en Golden Transition II. Het duo bevat een keur aan zorgvuldig geselecteerde kruiden die vanuit ayurvedisch oogpunt bijdragen aan een betere dosha-balans tijdens de overgang. De twee supplementen vullen elkaar aan en worden daarom samen aanbevolen.

Honderd jaar zou voor ieder mens haalbaar moeten zijn: de ouderdom

Vanaf wanneer behoren we eigenlijk tot de senioren? Ayurveda zegt: “Jivatam Shateh”, honderd jaar zou voor ieder mens haalbaar moeten zijn. Tijdens en na de overgang breekt de Vata-fase van het leven aan, waarin geheel natuurlijke fysiologische veranderingen de spijsverteringskracht beetje bij beetje doen afnemen. En ook de kwaliteit van de dhatu’s en de ojas, de weerstand en kracht nemen af. Dit geldt voor ieder mens. Het is geen ziekte, maar een natuurlijke levensfase waar we over het algemeen fit, vitaal, in goede gezondheid en met levensvreugde, welzijn, beweging, openheid en veel plezier van kunnen genieten. U hebt het vast al wel eens gehoord: zestig is het nieuwe dertig.

Net als in de kindertijd komt het er nu echter opnieuw op aan goed voor uzelf te zorgen en uw lichaam optimaal te ondersteunen. De beste manier om dat te doen, is de spijsvertering te bevorderen en te letten op een goede toevoer van voedingsstoffen. Belangrijk zijn nu vooral eiwitten en vitamines, maar ook mineralen zijn van niet te onderschatten waarde. Het is zaak deze in de juiste combinatie, op de juiste tijden en goed uitgebalanceerd tot u te nemen.

Een zwakkere spijsvertering leidt er in deze levensfase toe dat voedingsstoffen minder goed kunnen worden opgenomen. In ayurvedische recepturen worden kruiden en mineralen zo bereid en gecombineerd dat ze makkelijk verteerd worden en het lichaam er zoveel mogelijk profijt van heeft. Een goed voorbeeld hiervan is AyurMultimineral, dat ook zeer geschikt is voor de ‘zilveren generatie’.

Ook in deze Vata-fase van het leven is het van belang uzelf goed in acht te nemen én uw lichaam meer dan ooit tevoren te verwennen.

Nog een laatste tip tot besluit: een zeer waardevolle begeleider in alle levensfasen – van acht tot en met tachtig jaar en daarboven – is Maharishi Amrit Kalash. De talrijke kruiden in dit supplement zijn zorgvuldig op elkaar afgestemd, zodat ze elkaar zo goed mogelijk aanvullen en ondersteunen. Geheel volgens het ayurvedische principe ‘Sanskaro hi gunantodhanam’ of ‘de combinatie verhoogt de kwaliteit’.

We wensen alle vrouwen een leven in goede gezondheid toe en hopen dat u ontspannen en vol vreugde van alle levensfasen kunt genieten.

Het Maharishi Ayurveda-team

Hartelijk dank aan onze experts dr. Richa Shrivastava en vaidya dr. Saurabh Sharma voor hun deskundige ondersteuning!